Afsluiting Programma Creatieve Industrie – Lang leven leren! 24 september

‘Een leven lang leren staat vandaag centraal. Creativiteit is een belangrijke kernwaarde daarin. We gaan daarover in gesprek met elkaar’, opent Tanja Mlaker de laatste dag van de afsluiting van het Programma Creatieve Industrie.

Inspiratietalk Anne Mieke Eggenkamp
Anne Mieke Eggenkamp, bedrijfsinnovator met een achtergrond in zowel design als onderwijs, start als ambassadeur van de dag met haar inspiratietalk. Ze neemt het publiek mee in haar verhaal en zoektocht naar de waarde van leren. ‘Leren is essentieel en we hebben de vrijheid om dat te mogen doen als mens zijnde’, zegt ze. Ze deelt haar leer-en leefproces in zes ‘leerwoorden’ in: spelen, ontdekken, experimenteren, delen, vormgeven en ondernemen. In elke fase van haar leven heeft ze bepaalde ontwikkelingen doorgemaakt en mensen om haar heen gehad van en met wie ze leerde. Ook koppelt ze aan elke fase een eigen held.

Terugkerend in haar inspiratietalk is het feit dat we in Nederland een systeem hebben waarin veel waarde wordt gehecht aan het halen van goede cijfers en analytisch kunnen denken en minder aan het ‘met je handen’ werken en ambacht. Anne Mieke vindt dat een groot gemis en ziet een kans voor het onderwijs om dat te doorbreken en veranderen. Niet iedereen leert op dezelfde manier en dat hoeft ook niet. Het belangrijkste is volgens haar: ‘Je eigen kunnen op waarde schatten, vragen stellen aan anderen om daar van te leren en met mensen samenwerken die in een andere discipline werken. Daar leer je veel van, zowel van hun kennis als van wat je eigen kennis voor toegevoegde waarde heeft.’

Anne Mieke Eggenkamp en Oscar Kocken


Ochtendsessies in drie zalen
In de daaropvolgende ochtendsessies komen in drie zalen verschillende thema’s aan bod rondom de rol van creativiteit bij leren. ‘Creatieve industrie en meerwaarde voor het onderwijs’, ‘Talentontwikkeling van jonge professionals’ en ‘Samenwerken in multidisciplinaire teams’.

In de sessie ‘Creatieve industrie en meerwaarde voor het onderwijs’ laten vier verschillende ontwerpers en ontwerpduo’s zien hoe zij als designer een aandeel leveren in het onderwijs. Eén van hen is Joes Janmaat. Ze vertelt over de projecten die zij met Manon Barendse ontwikkelde voor het Nuenens College. Ze maakten met leerlingen en docenten verschillende tools, zoals het Rad van Fortuin, voor het vak projectleren. Ook deelt ontwerper Mitchell Jacobs zijn zoektocht en ontwikkeling van de creativiteitsapp en vertellen Ben Oligschläger, vormgever en adviseur Onderwijs en Onderzoek van het college van bestuur van Sint Lucas en Hugo Vrijdag, ontwerper en medeoprichter van onder meer De Ontdekfabriek (Eindhoven) over de invloed van creativiteit op kinderen en het onderwijs.

OOchtendsessie Creatieve Industrie en meerwaarde voor het onderwijs

Binnen de sessie ontstaat al snel het gesprek over hoe moeilijk het is om het creatieve denkproces bij docenten in de hoofden te krijgen en over hoe belangrijk is het dat de creativiteit bij kinderen gestimuleerd blijft. Er mag meer geëxperimenteerd worden en daarnaast willen de deelnemers dat het meer geïntegreerd wordt ín het onderwijs. Juist de kinderlijke skills vasthouden en daarop focussen is essentieel.

Talentontwikkeling
In de sessie van ‘Talentontwikkeling van jonge professionals’ staat het mentorschap centraal. Diverse initiatieven op het gebied van talentontwikkeling en jonge ondernemers een steun in de rug bieden, komen hierin voorbij. In deze sessie ligt de nadruk op het belang van netwerken, de juiste personen vinden van wie je kunt leren en van elkaar leren. Fabienne van der Weiden en Nicola Charlesworth & Kim Stanek delen hun kennis en inspiratie over hun projecten. Johan van Aalst van sQuare deelt zijn ervaringen en methodiek om creativiteit, kennisdeling en ondernemerschap te stimuleren. Luuk Visser, medeoprichter van Microlab, vertelt over KAS, het trainingsprogramma voor ondernemers die minstens twee jaar aan het werk zijn en op praktisch en netwerkgebied ondersteuning kunnen gebruiken.

Ochtendsessie Talentontwikkeling van jonge professionalsMultidisciplinaire teams

In de sessie ‘Samenwerken in multidisciplinaire teams’ vertellen Siebe Weide en Sjoerd Geerts over hun samenwerking met erfgoedinstellingen en het project dat daaruit voortvloeide. De belangrijkste lessen hierin zijn: elkaars taal leren spreken, doorvragen en verantwoordelijkheid nemen. Ook het verduurzamen van de projecten en wie daar zorg voor draagt, is een thema dat terugkomt. Frits van Hout, tot voor kort zat hij in de Raad van Bestuur van ASML, en social designer Anne Ligtenberg, delen hun verhaal over het samenwerken in verschillende teams. Zo zet Anne design in om maatschappelijke thema’s zoals seksueel misbruik inzichtelijk en bespreekbaar te maken. Daarbij verzamelt ze veel kennis en ervaringen van betrokken mensen. Hiermee creëert Anne projecten en beelden zodat nieuwe informatie op een gelijkwaardige manier toegankelijk is.

Creativiteit als troef van de toekomst- van onderwijs naar beroepspraktijk
Het eerste panelgesprek in de middag gaat in op creativiteit en ondernemers. Waarom is het belangrijk in het onderwijs én in de praktijk? Frits van Hout en Zeynep Dag, Eindhovense schoenendesigner en initiatiefnemer van de particulier modeopleiding Business Fashion Academy, gaan hierover in gesprek met moderator Oscar Kocken en ambassadeur Anne Mieke Eggenkamp.

Voor Zeynep is creativiteit veel meer dan knutselen of goed kunnen tekenen. Door haar creativiteit heeft ze moeilijke situaties doorstaan en heeft ze zich ontwikkeld tot wie ze nu is. In het gesprek gaat het veelal over de manier waarop er in Nederland veelal op een negatieve manier tegen het mbo en vmbo wordt aangekeken en hoe creativiteit jongeren juist verder helpt. ‘Het geeft hen vertrouwen als ze eenmaal weten wat het met ze doet’, vertelt Zeynep. Ook pleiten ze voor het delen van fouten, want daar leer je juist van.

Meer waardering voor ontwerpers is ook een onderwerp dat veel naar voren komt. Voor hun vak en voor wat ze ervoor vragen. Designers mogen zichzelf serieuzer nemen volgens Zeynep.

Creatieve industrie in het onderwijs
In de laatste sessie van de dag staat het onderwijs en hoe creativiteit daar een rol inspeelt, centraal. Martin Verboom, programmamanager voor Permanente Professionele Ontwikkeling, Raf De Keninck, uitvoerend bestuurslid bij Design Academy Eindhoven en Rozemarijn Schouwenaar, cultuurspecialist bij Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst gaan in gesprek.

Rozemarijn pleit voor kansengelijkheid binnen de samenleving en het onderwijs, zodat iedereen recht heeft op cultuuronderwijs, ook op het mbo bijvoorbeeld. Raf geeft aan dat kinderen in België al van jongs af aan met cultuur in aanraking komen. In Nederland is dat veel minder. Anne Marie vindt dat we studenten meer moeten opleiden voor beroepen van de toekomst. De vorming en creativiteit is belangrijker dan de uitkomst van de opleiding.

Sessie creatieve industrie in het onderwijs met  Martin Verboom, Rozemarijn Schouwenaar en Raf DeKeninck

Martin stimuleert talentontwikkeling van cultuurprofessionals met zijn organisatie en koppelt de vraagstukken die professionals indienen ook terug naar de kunstacademies. Ontwikkelen gaat in fases, dat gaat je hele leven door. Blijven leren is belangrijk, is de conclusie.

Monique List - de Roos, wethouder van onder meer cultuur in Eindhoven, sluit aan. Zij beaamt dat creativiteit kan helpen bij grotere vraagstukken in de stad en wil meer ontwerpers inzetten bij projecten van de gemeente, zoals bij het inrichten van gebieden.

Afsluiting
Anne Mieke en Kristel Baele, voorzitter van de Raad voor Cultuur, sluiten de dag af. Tanja Mlaker haakt aan. Het is belangrijk om vertrouwen in elkaar te hebben, zeker als je multidisciplinair werkt en elkaars taal nog moet leren kennen. Een ander de ruimte geven in een samenwerking is essentieel, volgens Anne Mieke. Creativiteit is een belangrijk vermogen van de mens, waar we nog meer mogen uithalen, zegt Kristel.

Samenwerkingen tussen diverse disciplines, zoals in het Programma Creatieve Industrie,  zijn belangrijk. Daarbij mogen we onze cultuur meer waarderen dan we nu doen. Het respect voor het vakmanschap mag groter en het onderwijssysteem waarin vooral ‘goed leren’ belangrijk is, dat mag wat minder prominent, volgens Anne Mieke en Kristel. Het kost tijd om te experimenteren met nieuwe werkvormen en mislukken hoort daar ook bij. Wil je iets goed in gang zetten? Dan kost het tijd en een investering, is de conclusie. Cultuur Eindhoven heeft die mogelijkheid om te investeren met dit programma met twee handen aangepakt.

In Kazerne staat nog tot en met 3 oktober 2021 een tentoonstelling waarin diverse fysieke en digitale resultaten die binnen het Programma Creatieve Industrie zijn ontwikkeld, te zien zijn.




Impressie expositie

Tekst: Simone Vos
Fotografie: Tim Meijer