Afsluiting Programma Creatieve Industrie - Digitaal Samen-Leven 22 september

Afsluiting Programma Creatieve Industrie – Digitaal Samen-leven op 22 september

Twee werelden die elkaar ontmoeten; het afsluitende programma ‘Digitaal Samen-leven’ staat daarvan in het teken. De wereld van technologie en van design komen bij elkaar op deze dag. Tanja Mlaker opent de middag met een korte vooruitblik: ‘We gaan over de combinatie van design en technologie in gesprek en kijken terug op het project Techneut Zoekt Ontwerper. In een afsluitende paneldiscussie komen de onderwerpen samen.’



Tanja Mlaker en Oscar Kocken

Lezing Nuno Nunes ‘Critical development of technologies of participatory culture’

In het eerste deel van het middagprogramma deelt Nuno Nunes zijn visie op hoe digitale technologieën invloed hebben op de maatschappij, cultuur en duurzaam leven. Dat doet hij aan de hand van diverse onderzoeken die hij heeft gedaan. Nuno is hoogleraar aan de Tecnico-Universiteit van Lissabon en oprichter van het Interactive Technologies Institute (ITI), het toonaangevende onderzoeksinstituut voor menselijke computerinteractie en ontwerp in Portugal.Nuno is geïnteresseerd in de vraag: ‘Waar zetten we technologie voor in?’. Hij merkt op dat onze Europese samenleving veelal nog met methodes die uit de industriële revolutie stammen, doorgaat met ontwerpen. In het onderwijs ziet hij dit terug. Hij pleit voor nieuwe vormen van educatie om dat te veranderen. In de onderzoeken die hij noemt, spelen technologie en datatracking een belangrijke rol bij culturele en sociale vraagstukken. Eén van de onderzoeken gaat over het toerisme op Madeira. Daarvoor ontwikkelde Nuno een manier om een aantal mensen op het eiland te tracken en zo te zien hoe de drukte is verspreid over het eiland. Zo gebruikt hij technologie om een probleem in kaart te brengen.


Nuno Nunes

Culturele inclusiviteit
Ook vertelt hij over het MEMEX-project. Hierin komt door de inzet van storytelling en AI de sociale cohesie en culturele diversiteit in een aantal grote Europese steden naar voren. Het project brengt de verhalen achter het culturele erfgoed van grote steden op een andere manier aan het licht. Ze worden verteld door de groepen in de samenleving die minder snel aan het woord komen. ‘We lieten communities zoals eerste of tweede generatie migranten hun verhaal vertellen dat zij bij het culturele erfgoed in een stad hadden. Die verhalen hebben we in een app samengebracht en zo is er een nieuwe manier van storytelling ontstaan’, zegt Nuno.

Rogier Klomp over Techneut Zoekt Ontwerper
Na een korte pauze vertelt Rogier Klomp over het traject Techneut zoekt Ontwerper. Rogier begeleidde het traject, een project binnen het Programma Creatieve Industrie. In een samenwerking van een aantal maanden werden techneuten en ontwerpers gestimuleerd om samen de impact van veelbelovende internetprojecten te vergroten.‘Hoe maken we de digitale samenleving toegankelijk en wat zijn de potenties voor technologie in de maatschappij?’, dat zijn belangrijke vragen voor Rogier. De acht projecten die uit het traject zijn ontstaan, zijn allemaal projecten waarin design en technologie zorgden voor een nieuwe soort app of website. De apps en websites zijn gemaakt om in de samenleving in te zetten. Ze staan voor veiligheid, inclusiviteit en toegankelijkheid. De projecten gaan veelal over hoe je je privacy online waarborgt, hoe je een app toegankelijk maakt voor iedereen, ook voor blinden en slechtzienden, veilige wifi en de manier waarop we met onze data omgaan.‘Het waren acht huwelijken met hun eigen waarden. Bij designers is de waarde empathie heel belangrijk. Zij kijken door de ogen van anderen, nemen een stapje terug. Ook de teams onderling werkten samen. Een goede mix tussen techneuten en designers was essentieel hierin. Het gedrag van het publiek veranderen, hoe kun je mensen meenemen in deze apps? Daar ging het in dit traject om.


Rogier Klomp over Techneut Zoekt Ontwerper


Paneldiscussie
De slotsessie is een paneldiscussie over digitalisering in dienst van mens en omgeving. Moderator Oscar Kocken leidt het gesprek tussen hoogleraar Nuno Nunes, social designer Bernhard Lenger, Chief Design Officer bij Mama Producties BV, Frederike Manders en CEO van muzieklicentiebedrijf Tribe of Noise, Hessel van Oorschot.Oscar vraagt de deelnemers wat hun verantwoordelijkheid is, als het op het maken van een nieuw design aankomt. Volgens Bernhard is het duidelijk dat de designer gewend is om met mensen te werken en in sommige gevallen een brug kan slaan tussen probleem en oplossing. Bij sociale kwesties komt vaak ook een reactie vanuit het publiek en daar moet je als designer rekening mee houden en mee om kunnen gaan.Nuno vindt het belangrijk dat designers oplossingen bedenken die de wereld veranderen en dat ze nieuwe doelgroepen aanspreken. Het grote geld zit alleen bij de spelers als Google en Facebook en zij zijn niet degenen die de wereld willen veranderen volgens hem. Daar zijn de anderen het mee eens.Een ander onderwerp dat telkens terugkeert: ‘We weten hoe we technologie kunnen inzetten, maar moeten we dat altijd willen?’ Bernhard: ‘We kunnen veel creëren, maar het hóeft niet. We hoeven de limiet van technologie niet op te zoeken’. Er komen ethische dilemma’s bij kijken, daar mag meer aandacht voor zijn, volgens Nuno.‘Binnen het onderwijs ontstaat langzaamaan een verandering’, vertelt Hessel. Vakken als filosofie en ethiek komen meer op de universiteit volgens Nuno. Bernhard: ‘Designers zouden meer moeten kijken naar wat de samenleving nodig heeft, in plaats van: wat kunnen we ontwerpen?’ Frederike: ‘Alles is maakbaar in design, iedereen die technisch onderlegd is of verstand heeft van algoritmen kan daar iets mee doen. Maar moeten we dat ook doen? En: zeggen we ‘nee’, het niet hoeft?’  


V.l.n.r. Oscar Kocken, Frederike Manders, Hessel van Oorschot, Bernhard Lenger en Nuno Nunes


Tekst: Simone Vos
Foto's: Tim Meijer